Ik ben saai. Ongezellig. Soms doe ik moeilijk. En raar ben ik ook.

Wanneer ik dit te horen krijg? Bijna altijd als mensen die me niet kennen, horen dat ik geen alcohol lust. Dat ik niet mee hoef te borrelen. Dat ze gerust hun biertje mogen drinken. Dat ze lekker kunnen proosten met een glaasje wijn. Maar dan graag zonder mijn glaasje te vullen met hetzelfde drankje. Ik houd het lekker op een sapje, water of fris. Jep, dat is voor mij al gek genoeg.

Ja, weet ik, met mijn Duitse komaf zou ik eigenlijk dol moeten zijn op bier. Nee, je bent niet de eerste met dit grapje (gaap…). Ik heb me ook niet vergist: ik proost op het bruidspaar met een kinderdrankje. Bewuste keuze, hoor, ik had het dienblad met de champagne heus wel gezien. Bedankt, ik hoef ook geen glaasje wijn. Ook niet een halve. Nee-huh, een slokje proeven wil ik ook niet. Want. Ik. Lust. Het. Niet. – Echt niet.

Het is niet zo dat ik het niet heb geprobeerd. Natuurlijk heb ik in mijn jeugdig verleden meegedaan en ook eens bier gedronken. Toen gemengd met cola of limonade. Lekker vond ik het nooit. Alleen als ik de verhoudingen omdraaide (9 delen cola versus 1 deel donker bier) was het te doen. Net. Ook vond ik zo’n Batida-de-iets (geen idee meer wat het was) prima. Maar dan ook weer: gemengd met héél veel kersensap. Zodat je de alcohol niet zo proefde. Echt overtuigd raakte ik nooit.

Tegenwoordig het is zo: Mijn smaakpapillen vinden alcohol oprecht niet lekker. Ik word er niet warm van. Ik word er niet gezelliger van. Losser ook niet. Hooguit moe. Maar dat ben ik sowieso zo nu en dan. Daar hoef ik echt geen borrel voor. Kortom, ik doe, zeg maar, het hele jaar mee aan Dry January.

Waarom dan dit verhaaltje over alcohol?

Eigenlijk is het gek. Terwijl ik dit schrijf, herinner ik me talloze situaties waarin mij alcohol werd aangeboden. Ik denk ook aan de vele malen dat ik me heb moeten verontschuldigen. Een volwassen vrouw, oog in oog met een groep volwassen mensen, moet dus uitleggen (en zich verdedigen) dat ze op een andere manier meedoet aan de gezelligheid.

Nota bene: ik ben niet tégen alcohol! Van mij mag je borrelen. Ik til ook geen wenkbrauw op. Waarom ook? En ik zou graag dezelfde reactie krijgen. Laat me drinken wat ik wil en heb daar vrede mee. Probeer me niet te overtuigen want daarmee ben je decennia te laat.

Ik schrijf dit allemaal om uit te leggen dat ik vanuit mezelf nooit op het idee was gekomen om een blogbericht over alcohol te schrijven. Dit blogbericht heb je dus te danken aan een lieve vriendin. Ze overtuigde mij dat ik toch echt een keer iets moest schrijven over alcohol. Want voor haar is het wel een onderwerp. En eigenlijk voor veel van mijn klanten ook.

Alcohol in de TCM

Volgens de Chinese geneeskunde beweegt alcohol qi en bloed. Of simpel gezegd: het laat de energie weer stromen. Het heft blokkades (stagnaties) op en dynamiseert. Alles gaat weer stromen.

Thermisch gezien varieert de werking van verkoelend naar verhittend. Sterke drank is bijvoorbeeld verhittend. Rode wijn en rijstwijn hebben een verwarmende werking. Bier werkt verkoelend tot verfrissend, net als champagne en witte wijn.

In sommige TCM-boeken vind je het advies om een biertje te nemen om het hart-yin te kalmeren. Voor de leek: als je hart-yin niet op orde is, dan kan het zijn dat je niet goed slaapt, je je onrustig en gejaagd voelt. De bitter-verkoelende werking van het bier verhoogt het yin van het hart. En dus daarmee ook de rust, koeling en ontspanning

Maar zoals bij veel dingen, hangt het er sterk van af hoeveel je drinkt. In mijn geval zou een biertje me misschien helemaal in een knock-out-achtige slaap katapulteren. Als je nooit iets neemt, en dan ineens wel, dan werkt het zeker prachtig. Maar elke avond een biertje om in slaapt te komen, verliest op den duur de werking en camoufleert een onderliggend probleem: je kunt kennelijk niet vanuit jezelf genoeg rust vinden.

Daarnaast geldt: onafhankelijk van de thermische werking heeft alcohol op den duur een uitdrogende werking. Verwarmend of verfrissend, een overmaat beschadigt altijd je yin oftewel je bloed en je lichaamsvloeistoffen. Je lichaam raakt uitgedroogd en uiteindelijk oververhit. Concreet: een yin-leegte kan leiden tot droge huid, koortsachtig gevoel, nachtzweet, hete voetzolen en handpalmen, rimpels, inwendige onrust en slaapstoornissen.

Waarom we drinken

Naar mijn idee is het vooral de bewegende en opheffende werking van alcohol. Veel mensen (auteur inclusief) hebben in min of meer sterke mate last van een zogenaamde lever-qi-stagnatie.

Een van de taken van de lever (in de zin van de TCM) is het zorgen voor een soepele stroom van qi en bloed. De lever verdeelt qi en bloed in het lichaam over plekken waar het nodig is.

De symptomen van een lever-qi-stagnatie geven dan ook aan dat er iets niet lekker stroomt en dat er veel druk op sommige plekken is:

  • druk op de keel, een nerveus kuchje
  • tandenknarsen
  • pijn onder de ribben
  • geen trek / veel trek / pijnlijke buik / oprispingen bij stress
  • wisselend ontlastingspatroon (bijvoorbeeld op het weekend normale ontlasting, door de weeks brijig of constipatie op reis)
  • voor vrouwen: pijnlijke menstruatie, PMS, kleine klontjes in het bloed
  • stemmingswisselingen, depressieve stemming
  • snel geïrriteerd raken, je beperkt voelen
  • geblokkeerd zijn

Versterkt wordt een lever-qi-stagnatie trouwens ook door een bestaande bloed-leegte of qi-leegte. Want als er geen substantie aanwezig is om te bewegen, dan kan de lever ook niets verdelen.

Door alcohol te drinken, geven we onze qi en bloed een zetje. De stroom komt weer op gang. We lijken (schijnbaar) te kunnen ontspannen. De blokkades lijken weg. In ieder geval voor eventjes.

Maar hoe komen we aan zo’n blokkade? De blokkades zijn (zo goed als) altijd eigengemaakt. De lever is namelijk een orgaan dat van vrijheid houdt, van ontplooiing, creativiteit, beweging en ruimte.

Als we het idee hebben dat we dit niet hebben of beter gezegd: als we ons deze ontplooiing niet toestaan dan ‘gaat de lever op slot’. Een lever-qi-stagnatie geeft dan ook altijd aan dat je iets ‘dwars zit’. Dat de je je beperkt voelt. Dat je niet zo kan, als je eigenlijk zou willen. Dat je je creativiteit niet tot uiting kunt brengen.

Er is ook nog een andere reden om alcohol te pakken, namelijk moed indrinken. Moedige acties komen voort uit een sterke nier-energie. Als je voor een nieuwe, enge situatie staat, dan geef je door alcohol te nemen, je nier een zetje. Begrijpelijk.

Maar optimaler is het als je vanuit je eigen (nier-)kracht moed kunt pakken.

Wanneer is veel tè veel?

Natuurlijk weet ik dat er studies zijn die zeggen dat rode wijn juist heel gezond is. Deze studies geven ook een bepaalde hoeveelheid aan. Ik wil daar helemaal niet op ingaan. Als je me al langer volgt, dan weet je dat het vooral om je eigen onderbuikgevoel gaat.

Als je altijd een hulpmiddel (dus alcohol) nodig hebt om bijvoorbeeld

  • na een drukke dag te kunnen ontspannen
  • losser te worden
  • jezelf sexy en gezellig te vinden
  • weer vrolijk te worden
  • geestig te worden
  • te kunnen reageren op stressvolle situaties

dan is er een grote kans dat er een blokkade zit.

De meeste mensen met wie ik het over (te veel) alcohol heb, weten het eigenlijk al. ‘Ik wist dat dit niet okay was’ zeggen ze dan tegen me. ‘Ik wilde er al langer iets aan doen.’

En het is niet voor niets dat de Dry January zo populair is.

Kun je er met voeding iets aan doen?

Ja en nee.

Ja, omdat je natuurlijk kunt kijken welke voeding bij jou past. Door deze voeding te nemen kun je je lichaam optimaal voorzien van wat het nodig heeft. Op die manier heb je al één stressfactoor aangepakt.

Officieel staat in veel TCM-boeken dat er bepaalde voedingsmiddelen wel kunnen helpen tegen een lever stagnatie. En gedeeltelijk is dat natuurlijk correct. De literatuur noemt voedingsmiddelen zoals pijnboompitjes, prei, honing en azijn.

Maar de echte oplossing zal toch uit jezelf moeten komen. De ervaring leert dat  geen enkel (los) voedingsmiddel de stagnatie langdurig en grondig kan oplossen, als je niet ook het psychische en emotionele aspect meeneemt.

Hoe dan wel?

Maak je vrij van beperkingen

Je kunt natuurlijk de stress de schuld geven. De kinderen, je partner, je ouders, je werk, noem maar op. In werkelijkheid zijn het bijna nooit de externe omstandigheden die de stagnatie veroorzaken. Belangrijk is hoe je zelf omgaat met beperkende factoren. Een gebalanceerde lever geeft je het vermogen om soepel op elke situatie te reageren. Niet voor niets is de bamboe het symbool voor de lever-energie: standvastig maar toch buigt hij mee in de (tegen)wind. Vervolgens komt hij weer veerkrachtig overeind. Kijk binnen elke situatie – hoe vervelend het ook is – naar wat wél mogelijk is. Dát wil de lever!

Haal adem en rust uit

Als je van een drukke dag thuiskomt (of zoals nu waarschijnlijker: een drukke thuisdag achter de rug hebt), ga dan eerst rustig zitten. Zonder TV, zonder mobiele telefoon, zonder afleiding. Focus op je ademhaling, doe de ogen dicht. Wie weet wil je zelfs eventjes 10 minuutjes dutten.

Beweeg

Door te bewegen komt de doorstroming in het lichaam vanzelf weer op gang. Ga naar buiten, wandel. Zet daarbij net wat snellere passen dan je normaal gesproken doet.

Rek en strek

Strek vooral de zijkanten van het lichaam. Heel simpel, zoals je vroeger misschien deed op school. Eerst de ene kant, vasthouden, dan de andere kant (copyright foto: unsplash, Katee Lue)

Word creatief

Denk hierbij aan creativiteit in de breedste zin. Dat kan letterlijk zijn, dus knutselen, schilderen, iets bouwen, de meubels verzetten, fotograferen. Maar het kan ook gaan om het bedenken van een plan B of C als je in een moeilijke, op het eerst gezicht, hopeloze situatie zit.

Voor af en toe: iets zuurs

Neem een zure appel, snijd hem in partjes en besprenkel met citroensap. Neem de appel op het moment dat je eigenlijk een wijntje had willen pakken voor de ontspanning. Hetzelfde werkt ook met een glaasje water met een scheutje appelazijn en een beetje honing. Maar let op: dit is niet bedoeld voor lange termijn omdat het de maag kan aantasten.

Doe als de Duitsers

Misschien niet heel populair. Maar in dit geval kun je wel wat leren van ons. Misschien ken je het al van je vakanties. De Schorle. Wil zeggen, een drankje gemengd met spa rood. Dat kan met appelsap: dan hebben we Apfelschorle. Maar ook met wijn. Dan hebben we Weinschorle. Het voordeel: je krijgt maar de helft van de wijn binnen. En hebt toch ‘gezellig’ een glaasje drank in je hand. Let op: dit is alleen voor af en toe en biedt natuurlijk geen uitkomst als je het meerdere keren per dag toepast.

Zoek (meer) ontspanning

Als je het zelf heel moeilijk vindt om te ontspannen, zoek dan een therapeut of coach op. Bijvoorbeeld een hypnotherapeut, massagetherapeut etc. Het laatste is momenteel iets moeilijker, het eerste kan wel lekker met de momenteel geëiste afstand.

(* copyright van de titelfoto: Unsplash Cody Chan)