‘Mama, mag ik een ijsje?’ Nu het zo warm is, hoor ik deze vraag dagelijks. De vraag komt uit de mond van mijn dochtertje van acht. Ik raak er soms – ik geef het toe – licht geïrriteerd door. Nog geïrriteerder raak ik als er na het eten van het toegestane ijsje de vraag komt: ‘Mama, mag ik misschien nog een ijsje?’
Zelf ben ik geen grote ijs-fan. Chocolade, oh dat wel, maar dat is een ander verhaal. Ik kan me niet herinneren dat ik als kind vol overtuiging om ijs zeurde. Zeker niet in de winter. Want toen ik kind was, waren de ijswinkels in de winterperiode simpelweg gesloten. Of ze werden tijdelijk omgetoverd en verkochten een paar maanden lang kleding of andere hebbedingetjes.
Af en toe hadden we ijs als toetje. Altijd hetzelfde: een pakje Vienetta. Toen was er maar een soort. En terwijl we thuis wel ruzie maakten om het grootste stuk, had ik na dit stuk genoeg voor de komende weken.
Blijkbaar ben ik een rare uitzondering. IJs is geliefd. Veel mensen willen het liefst elke dag een ijsje eten. In het dorpje verderop staan de mensen dagelijks een half uur in de rij voor het beste ijsje.
Dus ik moet er wel een keer over schrijven, bedacht ik me.
Wat doet ijs?
De Chinese voedingsleer kijkt onder meer naar de thermische werking van een voedingsmiddel of bereiding. Het zou je niet verbazen, dat ijs – net als alle diepvriesmaaltijden – een afkoelend effect op het lichaam en op het spijsverteringssysteem heeft. Het spijsverteringsvuur moet harder gaan branden om het ijs te kunnen verteren. Dit kost je energie en warmte. Je kunt het vergelijken met het koken van ijsklontjes in een koekenpan. Als je de met ijsklontjes gevulde koekenpan op je fornuis zet, dan duurt het langer en kost het meer energie tot de ijsklontjes tot water zijn gesmolten en aan de kook zijn gebracht.
Dat geldt ook voor ijs met kaneel of cacao. De kleine aandelen kaneel of cacao zijn niet in staat om het hele ijs ‘op te warmen’.
IJs op basis van room en melk is daarnaast slijmvormend. Dit komt doordat dierlijke melkproducten een extreem bevochtigende werking hebben. Daar heeft het spijsverteringsvuur moeite mee. Extreem bevochtigende voeding is taai en plakkerig en vertraagt het hele spijsverteringsproces. Bij een overmaat kan het gebeuren dat er een soort komposthoopje in je buik ontstaat. Stinkende en plakkerige ontlasting, frequente verkoudheden, loopneus en vocht vasthouden kunnen het gevolg zijn.
De standaard ijssoorten hebben dus twee eigenschappen die moeilijk verteerbaar zijn. Als je kiest voor ijs in een hoorn, dan komt er een slijmvormende factoor boven op (of te wel onderaan): De wafels en hoorntjes bestaan doorgaans uit tarwebeslag. Tarwe is extreem bevochtigend en kan dus ook weer snel leiden tot slijm.
Geen ijsjes dan?
Ik wil zeker niet je ijspret bederven. Maar als je me iets langer volgt, dan weet je dat mijn stelling is dat we in de zomer de grootste aanslagen plegen op ons spijsverteringssysteem. We denken namelijk dat nu alle koude dingen mogen: koude sappen, water met ijsklontjes, rauwkost salades, fruit en ijs. Maar als je weet wat dit allemaal kan doen, dan kun je ook beter opletten en is er zeker ruimte voor een ijsje.
IJs – voor wie beter niet
IJs is geen goed plan als je te weinig warmte (voor de liefhebber: yang) in je lichaam hebt. Je voelt je heel kouwelijk, de voeten zijn koud, de handen ook, misschien je hele lijf. ’s Nachts moet je gaan plassen, misschien zelfs meerdere keren. Koude in het spijsverteringsvuur wil zeggen dat het fornuisje in je buik er niet meer in slaagt om de voeding goed te verteren. Het fornuisje in je buik staat bij wijze van spreken op standje één en kan de inhoud van de koekenpan niet aan de kook brengen. Een opgeblazen en rommelig gevoel kunnen het gevolg zijn. Ook een brijige ontlasting is het resultaat van een slecht werkende spijsvertering. Ook bij damp is ijs geen aanrader.
Hoe je ijs kunt eten zonder het spijsverteringsvuur te sterk af te koelen
Een gezond spijsverteringssysteem kan zeker af en toe een ijsje hebben. En als moeder weet ik natuurlijk ook dat ik mijn kind niet ijs-vrij kan laten opgroeien. Dit zou ook te erg zijn. Maar we kunnen wel een paar maatregelen nemen die zowel het spijsverteringsysteem als ons gehemelte een plezier doen.
- Blijf ook in de zomer maaltijden eten met een hoog aandeel aan gekookte of anderszins bereide ingrediënten. Dit kan ook in vorm van salades, denk aan een linzensalade, eiersalade of rijstsalade. Blijf je warme ontbijt eten. Drink tussendoor gekookt water. Dan kan je spijsverteringssysteem de koudeklap van het ijs beter opvangen.
- Kies ook eens een waterijsje. IJs op basis van room en melk leidt sneller tot slijm dan ijs op basis van water. Bij een ijswinkel kun je daarom het beste gaan voor ‘sorbetijs’. Dat is ijs op basis van water en fruit(sap).
- Wel of geen wafel/hoorntje. IJs in een hoorntje is de beste zero waste variante. Je eet gewoon alles op en maakt geen afval. Ik pleit er toch voor om het hoorntje te vermijden. Dit omdat tarwe te slijmvormend is. Dan zit je normaalgesproken wel met een plastic of papieren beker en een plastic lepel opgeschept. Dit kun je omzeilen – mits je überhaupt iets voelt voor zero waste – als je een eigen bekertje, glaasje en lepeltje meeneemt. Zie onderaan.
- Alleen op warme dagen. Inmiddels wordt het hele jaar rond veel ijs gegeten. Sommige ijswinkels gaan niet eens meer dicht in de winter. Om je spijsverteringssysteem gezond te houden, kun je de ijsconsumptie het beste beperkten tot op de echt warme dagen.
- Neem ook eens watermeloen of muntthee. Watermeloen en muntthee hebben ook een thermische koude werking op het lichaam. Ze komen alleen ietsje minder hard aan dan ijs. Dus kijk dat je af en toe in plaats van een ijsje gewoon een, twee kopjes muntthee of een paar stukjes watermeloen neemt. Maar overdrijf het niet. Want ook deze voedingsmiddelen kunnen leiden tot koude in het lijf.
Zomervakantie ! geplande activiteiten ! zero waste
Zomervakantie
Vanaf 6 augustus t/m 24 augustus zorg ik er voor dat ik mijn batterij weer oplaad. Ik ga op pad en blijf uit de buurt van mijn laptop. Dat geld ook voor mensen die me helpen met de zaken. Dat houdt in dat ik in deze periode nauwelijks mijn email check. Telefonisch ben ik niet bereikbaar.
Voor mijn webshop betekent dit dat de bestellingen veel langzamer worden afgewerkt en verzonden. Het kan langer duren voordat je een pakket binnen hebt. Daarnaast kan het zijn dat de bestelling wordt opgedeeld op twee pakketten. Bestellingen die op 2 augustus binnen zijn, worden trouwens nog in de gewone snelheid afgewerkt.
Consulten geef ik weer vanaf 27 augustus. De volgende blog verschijnt weer in september.
Geplande activiteiten
In de herfst geef ik weer bijscholingen en workshops.
13 en 27 sept 2018: ‘Chinese voedingsleer bij kinderwens, tijdens de zwangerschap en na de bevalling’ (bijscholing voor professionals)
11 okt, 1 en 15 nov 2018: ‘TCM-voedingstherapie voor Milt en Maag‘ (bijscholing voor professionals)
Nog twee keer in 2018: workshop ‘Wordt je eigen voedingsconsulent‘
Zero waste 1: IJs to go
Omdat men in ons gezin iets voorzichtiger is met een overmaat aan ijs (een persoontje niet helemaal vrijwillig 😉) kiezen we met name voor ijs zonder tarwe. Dat wil zeggen, we moeten het in een bekertje eten. Om afval te besparen, nemen we onze eigen bakjes mee. Tot nu toe is het altijd gelukt.
Je kunt roesvrij staal nemen, maar een oude jampot gaat natuurlijk net zo goed. Het lepeltje moet je wel ook even meenemen. Of je herbruikt de plasticlepels die je bij de ijswinkel krijgt.
Zero waste 2: Zero waste in Düsseldorf
Sinds mei 2018 is hij open: Flinse & Co, een heel leuke zero waste winkel in Düsseldorf. De plaatjes spreken voor zich. Het assortiment is heel groot!