Er zijn klanten die ik nooit vergeet. Charlotte Sederel is er één van. Eind 2021 kwam ze bij mij op consult. Een mooie, slanke dame met prachtige ogen.

Ze was 20 jaar vegetariër geweest – deels veganist – en had het punt bereikt waarop ze wilde ontdekken welke voedingsmiddelen en manier van eten écht bij haar lichaam pasten. Het vegetarische was ze al aan het loslaten.

Tijdens het consult bleek dat ze een rood-vlees-en-vet-type was – dus een vrij extreem stofwisselingstype dat het meest afwijkt van de ‘norm’. Even schrikken.

Charlotte paste echter niet helemaal in het plaatje. Ze lustte bijvoorbeeld geen kippenpoten en kluiven vond ze vies. Wel was ze dol op vet.

Ik legde haar uit dat het stofwisselingstype kan verspringen als het lichaam heel lang een andere, voor het lichaam minder geschikte,  brandstof krijgt.  Dat wil zeggen dat het lichaam even aangeeft dat het in ieder geval voor de komende periode meer vet en eiwit nodig heeft. Het verspringen van het type gebeurt niet vaak maar behoorde in dit geval wel tot de mogelijkheden. Daarnaast zijn kinesiologie, vragenlijsten en alle andere methoden feilbaar. En niet in de laatste plaats kan ook ik me vergissen. Daarom was het ook voor mij een klein beetje spannend toen Charlotte met mijn advies de deur uit liep. Wat zouden de komende maanden brengen voor Charlotte? Wie weet zou ze straks gaan mailen dat ze misselijk werd van meer vlees. Duidelijk was alleen: háár lichaam had momenteel een tekort aan dierlijk eiwit.

We hielden contact en herhaalden voor de zekerheid na een tijdje de meting. Nog steeds kwam het rood-vlees-vet-type naar voren.

En bij Charlotte was een ontwikkeling gaande. Ze had steeds meer vlees aan haar voeding toegevoegd. Ze was zelfs behoorlijk carnivoor gaan leven. De oude overtuigingen over ‘groen eten’ had ze losgelaten en ze gaf nu voorrang aan haar intuïtie. En die zei duidelijk: meer vlees en vet. Om haar ervaringen te delen, startte ze een podcast. Hier mogen verschillende experts aan het woord komen: vegetariërs en ook carnivoren.

In januari vroeg ze mij of ik ook wilde komen praten. Nou en of! Toen ze me aan het einde bedankte, werd mij duidelijk: ook ìk mocht enorm dankbaar zijn. Dankbaar dat ik mee mocht kijken met Charlottes bijzondere ontwikkeling. Dankbaar ook dat ze open stond voor een net iets andere aanpak en dat ze durfde voor haar lijf te kiezen.

Wil je meer weten over haar weg, kijk dan hier:

Wil je luisteren naar ons gesprek? Dat kan hier (apple podcasts) en hier (spotyfy). Om een tipje van de sluiter op te lichten: Charlotte vindt kippenpoten nu wél heel erg lekker!

Copyright foto: Charlotte Sederel

Copyright afbeelding blog: canva stockfoto’s

In sommige weekenden – na het uitslapen – begin ik de dag met een brunch-achtige maaltijd. Dan is het al rond 11 uur. Als ik op die dag dan nog een tussendoortje neem en vervolgens gewoon dineer, dan houd ik meestal trek. Dit gebeurt los van de grootte van de maaltijden en tussendoortjes. Ik merk ‘s avonds dat ik letterlijk een complete maaltijd heb overgeslagen. Dus zo’n oefening van uitslapen en lekker laat ‘ontbijten’ werkt niet echt voor mij.

Maar wie weet hoor je bij de mensen voor wie dit wél erg goed werkt en die zich helemaal op en top gevoed voelen met maar twee maaltijden op een dag. Waar ik het vandaag over wil hebben is de vraag of je écht moet ontbijten.

‘Ontbijt je fit’

Als auteur van het boek ‘Ontbijt je fit’ zou ik natuurlijk volmondig ‘ja’ moeten roepen. Natuurlijk moet je ontbijten! Ik denk nog steeds dat het ontbijt de meest aangewezen maaltijd is om aanpassingen door te voeren. Vanuit TCM-oogpunt maar ook vanuit praktisch oogpunt. Maar ook hier ligt het antwoord genuanceerder. Laat ik het maar zo zeggen: het hangt ervan af.

Wat zegt de TCM?

Volgens de TCM is het heel duidelijk: Maag en Milt, de twee organen die verantwoordelijk zijn voor de spijsvertering, hebben ‘s ochtends hun hoogste energetische capaciteit. Voor de Maag is dit tussen 7 en 9 uur. Voor de Milt tijdens de twee daaropvolgende uren.

Als je dit in gedachte houdt en het feit dat we vaak lange en drukke dagen hebben, dan is het alleen maar logisch om je lichaam te voorzien van brandstof voordat je het huis verlaat. (Dat hoeft trouwens niet stipt om 7 uur te zijn – ten minste niet naar mijn interpretatie, en die kan soms best ruim zijn. Maar binnen de eerste anderhalf uur na het opstaan aan het ontbijt te zitten, is wel een aanrader.)

Een ontbijt is vooral belangrijk als je vaak moe bent, als je spijsvertering niet op orde is, als overgewicht hebt, kortom als je niet zo lekker in je vel zit. Überhaupt geen trek in de ochtend hebben, geeft eigenlijk aan dat je Milt en Maag te moe zijn om van zich te laten horen. Trek hebben in ontbijt betekent ook: trek hebben in het leven, je tanden in iets durven te zetten. Er zin in hebben. Als je dit mist, dan zou je wel eens iets liever voor je midden (Milt en Maag) mogen zijn. Je moet je spijsverteringsorganen dus letterlijk een beetje wakker kietelen. En dat doe je natuurlijk door (de passende voeding) te eten. Weet je nog dat de Chinezen zeggen “De aarde geneest zichzelf”? Of te wel: stop er goed eten in en je spijsverteringsorganen kunnen weer aansterken en in balans komen. In dit geval is een ontbijt – ook al zijn het om te beginnen maar een paar kleine hapjes – bijna onmisbaar.

Uitdaging: Wat als ik giga-vroeg op moet staan?

Als je buschauffeur bent of verpleegkundige en je werk op steeds wisselende tijden begint, dan kun je de eerste maaltijd van de dag gewoon als ontbijt beschouwen. Stel dat je om 4 uur op moet staan – dan snap ik best dat je nog geen trek hebt. In dit geval kun je het ontbijt meenemen naar je werk en dan een paar uur later hopelijk een rustig moment vinden om te ontbijten en de dag te beginnen.

Wat zegt de leer van de stofwisselingstypes?

Als je bij de koolhydraat- en gebalanceerde types hoort, dan zou een ontbijt een vast onderdeel van je dag moeten zijn. Juist de koolhydraat-types hebben vaak een niet zo sterke spijsvertering. Ze doen het vaak het beste op 3 maaltijden plus nog tussendoortjes. Een complete maaltijd structureel overslaan, betekent dat ze structureel tekortkomen.

Voor de rood-vlees-en-vettypes ligt het net iets genuanceerder. Extreme rood-vlees-en-vettypes kunnen wel degelijk structureel leven met twee maaltijden per dag. Dit hoor ik vaak van klanten (horende bij dit stofwisselingstype) die na een bepaalde tijd zo goed zijn afgestemd dat ze goed verzadigd zijn. Ze voelen dan ineens dat ze aan een later ontbijt en een vroeg diner genoeg hebben. Let wel: twee maaltijden per dag zijn dus niet het ultieme doel voor elke rood-vlees-en-vettype. Maar het is dus okay en prima. Onmisbare voorwaarden zijn dat je spijsvertering op orde is,  dat je je op en top fit voelt en natuurlijk dat je maaltijden kiest die voor jou goed verteerbaar zijn en die je midden goed verzadigen.

En intermittent fasting dan?

Telkens weer komt tijdens consulten het onderwerp intermittent fasting ter sprake. Als je dit niet kent: het gaat hier om een periodiek (wel onderbroken) vasten. De vastenperiode beslaat meerdere uren (soms ook een hele dag) en vervolgens mag je weer eten. Er zijn talloze manieren om aan intermittent fasting te doen. In de praktijk maak ik vaak mee dat klanten in het kader van deze methode simpelweg het ontbijt overslaan.

Vanuit TCM oogpunt is deze manier van intermittent fasting voor de overgrote meerderheid minder geschikt. Zeker als je je niet vitaal voelt. Vaak brengt dit ook niet het gewenste effect op het gewicht. Want het lichaam voelt precies dat er een maaltijd mist. Daarnaast kunnen de eventueel sowieso al zwakke spijsverteringsorganen niet herstellen.

Wat wel een goed compromis kan zijn en ook de stofwisseling op gang kan helpen: een vroeg diner, dan circa 14-16 uur niets eten (als het goed is slaap je natuurlijk tijdens deze periode). Vervolgens eerst sporten – bij voorkeur in de buitenlucht – en dan wél ontbijten. Concreet: je dineert om 18 uur. De volgende ochtend ga je rond 8 uur eerst hardlopen, flink wandelen of op een andere manier bewegen die je aan het zweten brengt. En dan ga je gewoon ontbijten. Als dit rond 9 uur is, dan heb je zo’n 15 uur gevast. Je hoeft intermittent fasting dus niet te opgeven maar je combineert het gewoon met de TCM.

Ja, hoe nu verder?

Ik ga proberen om dit allemaal samen te vatten. Hoe meer je lichaam uit evenwicht is, hoe belangrijker je ontbijt is. Hoe minder honger en trek je kunt voelen, hoe belangrijker een ontbijt is. Voor de rood-vlees-en-vettypes geldt dat ze met het ontbijt en vooral het tijdstip van het ontbijt iets ruimer om kunnen gaan – mits hun spijsvertering en lichaam in balans zijn.

En bovenal: jouw lichaam heeft altijd het laatste woord!

Als jij je vitaal voelt en geen klachten hebt, blijf dan vooral jouw eigen manier volgen.

(c) stockfoto canva

Twee jaar geleden deed ik iets wat ik anders nooit deed: ik gaf commentaar op de voeding van het kind van een vriendin. Dit is normaal gesproken een absolute no-go voor mij. Ik geef echt nooit commentaar op het eten van iemand anders. Tenzij dat ik word gevraagd om advies.

Samen met een bevriend gezin waren we beland in een restaurant (pre-corona…). Het was een al you can eat restaurant met de nadruk op sushi en Aziatische gerechten. Niet mijn eerste keuze, maar ook hier geldt:  ….geen dogma als het gezellig kan worden. De zoon van mijn vriendin bleef maar bestellen: eend, zalm, rund. En mijn vriendin werd steeds bleker. “Moet je niet wat rijst erbij?” en “Nee, doe maar niet nog een keer eend, hoor!”

Ik ken haar al bijna 30 jaar inclusief haar eetvoorkeuren. Ze houdt niet van vet en rood vlees, eet sowieso weinig vlees, griezelt van mosselen en alles waar te veel vet aan zit. Kortom, een koolhydraat-type. Ter herinnering: er zijn twee koolhydraat-types, waarvan ik de één inmiddels beschrijf als “Gemoedelijke Boeddha”. Precies mijn vriendin. Dit zijn mensen die veel groenten nodig hebben, granen ook. Daarnaast mager eiwit, zoals uit ei, peulvruchten en mager vlees (bijvoorbeeld kipfilet). Toen ik haar zoon zag eten en genieten van alles waarvan mijn vriendin griezelt, wist ik ook zeker: hij is definitief geen koolhydraat-type.

En toen heb ik dit (heel voorzichtig) tegen mijn vriendin gezegd. Uit het gesprek bleek dat het klopte wat ik vermoedde: ze vertelde dat haar zoon vaak hongerig van school thuis komt. Brood verzadigt niet, rijst en granen doen hem niets. Fruit weigert hij – op een keer een onrijpe banaan na.

Ik gaf haar voorzichtig de tip om haar zoon gerust meer dierlijk eiwit en vet te laten eten. Ze was er heel open voor – met name omdat het zo herkenbaar was. Gelukkig eet zijn vader wel meer vlees en eiwit. Dus haar zoon heeft aan tafel de keuze.

En dat is precies waar het om gaat: als je kinderen hebt, geef ze de keuze en zadel ze niet op met jouw eigen eet-visie en voedingsvoorkeuren.

En ik begin maar direct bij mezelf. Ik ben een kolenhydraat-type. Niet echt dol op rood vlees, dus met een sterke voorkeur voor een min of meer vegetarisch voedingspatroon. Had ik mijn dochter in mijn eentje opgevoed, dan had ik haar waarschijnlijk ondervoed. Zeker in de beginperiode van mijn werk als TCM-voedingsconsulent toen ik nog niet werkte met de stofwisselingstypes.  Het arme kind had van mij nooit of alleen zeer zelden gehaktballen of biefstuk gekregen. Simpelweg omdat ik daar zelf geen behoefte aan heb.

Gelukkig, gelukkig eten zowel haar vader als haar stiefvader wel (meer) vlees. Op die manier kan mijn dochter bij de maaltijden kiezen. En hoeft ze zich niet te conformeren aan mijn eigen voorkeuren.

Waar het om gaat: je hoeft het stofwisselingstype van je kind niet te weten, als je maar openstaat en het niet belemmert in de keuze.

Hier nog een paar tips:

1. Ga niet je eigen eetvoorkeuren projecteren op je kinderen. Ook al hou je niet bijzonder van vlees, ga er dan niet vanuit dat er voor je kind hetzelfde geldt. Andersom: als je een grote vleesliefhebber bent, dan hoeft dan niet voor je kind te gelden.
2. Voor de koolhydraattypes: als je zelf niet dol bent op vlees, zorg er dan voor dat je kind vaker bij oma eet. Of bij de buren. Of iemand anders die wel van vlees houdt – en dit ook met enthousiasme op het bordje legt.
3. Voor de vleesliefhebbers: neemt het serieus als je kind net niet zo enthousiast reageert als jij zelf.
4. Lepelt je kind pure roomboter of pindakaas in zijn mondje: geen paniek. Het zou kunnen dat het simpelweg heel erg van vet houdt – en dit ook nodig heeft.

© Charlein Gracia, unsplash

Lang heb ik tegen dit blogbericht aangehikt. Eerlijk gezegd had ik niet echt inspiratie. November hoort niet bij mijn favoriete maanden. Ook kan ik niet ontkennen dat er zijn momenteel niet zo veel ontwikkelingen zijn om echt vrolijk van te worden. Ik hoor steeds vaker van klanten en collega’s dat ze het zwaar hebben in deze tijden en dat ze niet weten of ze hun praktijk of studio open kunnen houden. Dat is zo jammer, want juist de alternatieve geneeskunde, inclusief de bewegingsleer, kan in deze tijd zoveel voor de gezondheid betekenen.

Theoretisch weet ik het natuurlijk allemaal wel: naar binnen gaan, in jezelf de verandering teweeg brengen. Diep in mijn hart weet ik wel: het komt goed! Maar praktisch vind ik het soms ook zwaar.

Toen kwam ik in een krantje de volgende uitspraak tegen:

“8 op de 10 vrouwen hebben last van koude voeten.

De oorzaak: Door hun hormonen produceren ze minder warmte dan mannen.”

Deze zin kon ik natuurlijk onmogelijk zo laten staan😊, dus ik herpakte me en sprong achter mijn laptop!

De uitspraak impliceert dat je bent overgeleverd aan je hormonen. En dat betekent dan ook dat je er niets aan kunt doen – behalve misschien bijsturen door hormonen te slikken.

Als je mijn blog langer volgt dan weet je dat de koudere lichaamstemperatuur het resultaat is van een te laag brandende interne kachel. En die kun je dus wél beïnvloeden. Dit is één van de klachten die je heel goed met voeding aan kunt pakken. Volgens de Chinese geneeskunde worden koude voeten veroorzaakt door een te lage ‘yang’. Oftewel je interne vuur brandt op een te laag pitje. In dat geval is er te weinig energie om het lichaam tot in de ‘uiteinden’ te voorzien van warmte.

Hoe komt dat?

Als je ‘s ochtends al begint met kwark en banaan dan komt er van buitenaf helemaal geen warmte binnen. In tegendeel: je spijsverteringsvuur moet zelfs een standje hoger gaan branden om de kou op te vangen.

Dit werkt net als je fornuis thuis: als je ijskoud water aan de kook wilt brengen zal dit altijd langer duren en meer energie kosten dan wanneer je lauw water neemt of water dat je in de waterkoker hebt voorgekookt.

De energievoorraad is natuurlijk niet onbeperkt en uiteindelijk moet er op andere plekken worden bespaard.

Een goed werkend verteringsvuur is levensnoodzakelijk. Warme voeten zijn dat niet. Dan is de keuze snel gemaakt: je lichaam zal eerst proberen om je spijsverteringsvuur brandende te houden. De voeten krijgen hier geen voorrang.

Als je de koude voeten vanuit dit oogpunt bekijkt, dan is er ook al direct een oplossing, namelijk: warmte toevoegen.

Ik heb hier al vaak over geschreven, daarom alleen kort de meest belangrijke punten:

• Gebruik je fornuis en oven: kook, wok, stoom, bak. Het externe kacheltje helpt je om aan warmte te komen.
• Eet minimaal twee keer per dag een warme maaltijd. Vermijd rauwkost en fruitmaaltijden. Deze koelen namelijk te veel af.
• Begin al met het ontbijt: gebakken eieren, omelet, (glutenvrije) pannenkoekjes met spek, soep, inmiddels ken je het natuurlijk al.
• Je hoeft de maaltijd niet altijd warm te eten; ‘koude’ gerechten op basis van gekookte ingrediënten doen ook hun werk. Denk aan aardappelsalade, eiersalade, koude gehaktballetjes, koude kippenvleugels, rijstsalade, linzensalade.
• Gebruik fruit als aanvulling – en niet als hoofdgerecht. Ook koude sapjes zijn af te raden – in ieder geval in grote hoeveelheden.
• Wees voorzichtig met producten uit de diepvries. Helemaal voorkomen kunnen we dit niet. Maar het helpt helaas niet om veel op voorraad te koken en vervolgens alles in te vriezen. Ook al warm je de diepvriesmaaltijd later op, je lichaam voelt dat er maanden aan koude aan het product is toegevoegd.
• Drink warm water. Uit de Quooker of waterkoker is prima. Doe het gekookte water in een thermosfles dan heb je de hele dag ‘warmte’ voor je interne kachel.

En de hitte dan?

Dit principe werkt natuurlijk ook de andere kant op. Als  je het te warm hebt – zeg maar een soort van opvliegergevoel – dan kun je je hormonen natuurlijk de schuld geven. Dan is het ‘gewoon’ de overgang. Niets aan te doen.

En Westers gezien klopt dit: de overgang heeft gewoon te maken met je hormonen.  Maar dat verklaart niet, waarom er ook heel jonge vrouwen van 25 zijn, die last hebben van een koortsachtig gevoel en nachtzweet. Of mannen.

Maar je kan er ook anders naar kijken: Als je nachtzweet voelt, hete voeten en opvliegers, dan is er volgens de TCM een tekort aan koeling. Vaak gaat dit gepaard met droogte in het lichaam: droge ogen en slijmvliezen, droge huid en droog haar. Je lichaam heeft te weinig ‘sappen’, vloeistoffen en bloed – oftewel yin – om de koeling in de gaten te houden.

Het is net een motor die op volle toeren draait, maar waar te weinig koelvloeistof is bijgevuld. Op een gegeven moment wordt de motor heet, wordt broos en het materiaal droogt uit.

Ook hier heb ik al eerder over geschreven. Om het kort samen te vatten: als je hitte voelt, dan kun je de volgende dingen in je voeding veranderen:

Ten eerste is het heel belangrijk om alle verhittende en uitdrogende voedingsmiddelen te vermijden of ten minste te verminderen. Dit is de meest belangrijke stap.

• Vermijd hete kruiden en specerijen zoals chili, kerrie, gember, kaneel. Denk hierbij ook aan kruidenmengsels zoals sambal en vooral ook aan thee zoals chai en yogithee.
• Vermijd – naast verhittende thee-ingrediënten – ook uitdrogende theesoorten zoals groene thee en zwarte thee. Deze verhitten niet, maar de uitdrogende werking kost je lichaam waardevolle ‘koelvloeistof’.
• Ook koffie en granenkoffie drogen uit.
• Gluten en tarwemeel werken tevens verhittend. (En Westers gezien hebben ze ook daadwerkelijk invloed op de hormoonhuishouding.)

De tweede stap is het benadrukken van verfrissende voeding zoals gestoomde groenten (voeg later genoeg vet toe).

• Stoom, kook, blancheer, gebruik ‘sappige’ bereidingen.
• Eet bouillon en soep: bouillon met kalkoen en eend is hier bijzonder waardevol omdat deze vleessoorten het lichaam koelen en – zoals de eend – ook bevochtigen.
• Gebruik zo nu en dan zeewier (heel goed voor de yin-opbouw).
• Neem af en toe peer en watermeloen (natuurlijk niet uitsluitend, maar aanvullend), want deze twee fruitsoorten bouwen sappen op en geven een beetje verkoeling.

Wees geen slachtoffer

Laat je niet afschepen. Wees geen hulpeloos slachtoffer van je hormonen, maar ontdek je eigen kracht weer. Als je het ‘aan de hormonen’ wijdt, dan lijkt het alsof je er aan overgeleverd bent. Het lijkt zelfs alsof het buiten je lichaam om gaat;

Kijk vooral wat je wèl kunt doen. Op voeding heb je in ieder geval invloed en je kunt er morgen al mee beginnen. In sommige gevallen zal een aanpassing van het voedingspatroon niet voldoende zijn.

Weet dat er in de TCM altijd aanvullende therapieën zijn zoals acupunctuur, shiatsu en kruiden.

Korting voor jou op de Slow Calendar

Dit kwam net op het goede moment. Een heel leuk product van Romy Barendse en Emily van Vught: de Slow Calendar.

Romy zegt dat we ons als mensen veel meer zouden moeten overgeven aan de natuurlijke cycli van de natuur. Gelijk heeft ze, in deze rare tijden misschien meer dan ooit. Dit maakt dat we weer in verbinding komen met onszelf.

Romy en Emily hebben de Slow Calendar gemaakt om je hierbij te begeleiden. De kalender helpt je om te vertragen, meer in het nu te zijn en in jouw natuurlijke flow te leven. De inhoud bestaat uit 12 individuele kaarten met ieder een eigen thema. Deze zijn gebaseerd op een combinatie van oosterse wijsheden – de energetische seizoenen vanuit de I-tjing en de Chinese vijf elementenleer – en moderne astrologie. Het is trouwens geen kalender om afspraken in te plannen, of verjaardagen op te schrijven.

De Slow Calendar is heel mooi vormgegeven en met liefde voor moeder aarde gedrukt op papier dat deels gerecycled is en deels is gemaakt van stro.

Couponcode voor jou

Wil je de Slow Calendar bestellen? Voor jullie, en alleen voor jullie 😊, heb ik korting kunnen regelen: als je de couponcode juttakoehler intoetst, krijg je 5 Euro korting op de bestelling. (En nee, dit is géén affiliate link, ik verdien er helemaal niets aan…even voor de goede orde).

Deze actie loop tot 10 december 2020. De kalender wordt rond 20 december 2020 verzonden. Verzending naar België is mogelijk en het pakket past door de brievenbus.

Wat moet je doen als je gebruik wilt maken van de korting?

• Ga naar www.slowcalendar.nl
• Gebruik bij ‘couponcode’ de code juttakoehler in en klik op ‘waardebon toepassen’. Ga door met de bestelling.
• Heb je vragen over het product of over de bestelling, neem dan contact op met Romy of Emily.

Ik kan zelf niet wachten tot ik hem binnen heb: want ‘slow’ en ‘ontspannen’ dat heb ik in deze enerverende tijden toch best wel nodig.

Een lieve groet, Jutta

Als jongvolwassene bezocht ik samen met een vriendin een alternatief stel op hun zelfvoorzienende boerderij. Ze hadden ons uitgenodigd om een weekend te komen logeren en om mee te kijken hoe zij werken en leven. Het weekend was super maar had toch een klein nadeel: het toilet lag heel ver weg van het woonhuis. ‘Hoe moet dat ‘s nachts?’ , dachten de vriendin en ik. Het eindigde ermee dat de een de ander wakker maakte, zodra de blaas begon te drukken. Midden in de nacht. Met z’n tweeën slopen we door het donker naar de tonnetjes-plee. Beide nachten. Twee keer.

Een aantal jaar later: Ik sliep in een tentje op een Spaanse camping. Voordat ik ging slapen, liep ik voor mijn gevoel 100 keer naar het toilet – hopende dat ik ‘s nachts niet zou ‘moeten’. Met weinig succes. Ook hier moest ik in het donker met een zaklamp mijn weggetje zoeken naar de WC. Twee keer per nacht.

Nog een aantal jaren later: ik huurde een heel mooie woning en was toch niet blij met één feit. De slaapkamer zat op de bovenste verdieping. Het toilet een verdieping lager. Dit hield in dat ik ’s nachts in somnambule toestand de steile trap naar beneden moest nemen. Plassen. Terug naar bed. Weer inslapen. Opnieuw wakker worden. Voor de tweede keer naar het toilet.

Geen haar op mijn hoofd dacht eraan dat dit ook anders zou kunnen. Dat er nachten zouden kunnen bestaan zonder mijn geroutineerde bezoekje aan het toilet.

Tot ik kennis maakte met de TCM.

Kan dat ook anders?

Een standaardvraag aan mijn klanten gaat over hun slaap. Ik wil graag weten of ze goed in- en doorslapen en of ze uitgerust wakker worden. Een aantal klanten gaf aan dat hun slaap perfect is. Toen ik net begon met mijn praktijk vroeg ik enkele keren niet goed door. Pas bij de vraag of de klant ‘s nachts moet plassen (een belangrijke vraag binnen de TCM) werd ik alert. Want als je ‘nachts moet plassen zegt dat twee dingen:

Ten eerste: je slaapt niet door.

Veel mensen geven aan dat ze goed slapen én doorslapen – ook al moeten ze er soms tot drie keer uit. Dit komt simpelweg omdat ze het zo gewend zijn. Net als ik toen. Veel mensen ervaren hun nachtelijke bezoek aan het toilet niet als onderbreking maar als een standaard gegeven. Ze doen het op de automatische piloot. Bijna slaapwandelend naar het toilet en dan terug naar bed en gewoon doorgaan met slapen.

Ook ik ervoer het toen niet echt als storend. Lastig en gedoe wel, maar ik had niet het gevoel dat twee keer plassen mijn slaap verstoorde. Tegenwoordig weet ik: opstaan en naar het toilet lopen is een flinke onderbreking van je nachtrust.

Ten tweede: je ‘nieren’ hebben het te koud.

Met ‘nieren’ zijn niet je Westerse nieren bedoeld, maar de functiekring ‘nieren’ in de zin van de TCM. Als je onderlijf te weinig warmte en energie heeft, dan lukt het niet om een grote hoeveelheid water (urine) en kou aan te kunnen. Voordat het misgaat, word je wakker en voel je aandrang.

Wat doen de nieren precies?

De nieren zorgen onder meer voor voldoende ‘yang’ in je onderlichaam. Dat wil zeggen dat ze voldoende warmte en energie geven aan de baarmoeder/prostaat, urineleider en de blaas.

Zijn de nieren in balans, dan blijven de ‘onderste poorten’ dicht. Ze mooi omschreven de oude Chinezen dat. Daarmee bedoelden ze dat de warmte en energie van de nieren ervoor zorgen dat we geen urine of ontlasting verliezen. Want om de bijhorende spieren aan te sturen heb je energie en kracht (yang) nodig.

Hier een simpele uitleg: Stel je voor je wilt een grote pan met water aan de kook brengen en zet het fornuis aan. Het water symboliseert je drinken. Het vuur symboliseert de kracht van de nieren.

Als je fornuis alleen op de laagste stand functioneert, dan zal het water nooit aan de kook komen. De enige optie die je hebt, is (een deel van) het water weg te gieten.

Niets anders gebeurt in je nieren. Als je nier-vuurtje niet krachtig brandt, dan kan het de gedronken vloeistoffen niet ‘transformeren’. Je slimme lichaam stuurt je dan naar het toilet. Is de vloeistof ‘weggebracht’, dan hebben je nieren rust.

Waar komt de koude in de nieren vandaan?

De nieren zijn heel gevoelig voor koude. Koude kan op zo veel verschillende manieren binnen dringen, onder meer door

• zitten op koude stenen of op koude metalen bankjes in het bushokje
• antibioticakuren (antibiotica werken thermisch gezien heel verkoelend op het lichaam
• het midden niet warm te houden (naveltruitjes, blote onderrug
• veel te lopen op bloten voeten (onder de voet begint je nier-meridiaan en via deze route kan de koude ‘omhoog’ kruipen)

Natuurlijk draagt ook koude voeding eraan bij:

• overmaat aan diepvriesvoeding
• veel rauwkost (ook in vorm van sapjes)
• te weinig warme, voedzame maaltijden
• ijskoud drinken en ijskoud eten

Kan dit echt beter?

Ja. Het is zeker mogelijk dat je er ’s nachts niet meer uit hoeft. De juiste voeding speelt hier een heel belangrijke rol. Hier komen de tips:

1. Kook!

Dit is (gaap!) heel oud nieuws binnen de TCM. Maar het kan niet vaak genoeg worden herhaald. Als je gekookte (of anderszins bereide) maaltijden eet, dan hoeft je eigen interne verteringsvuur niet zelf al het werk te doen. Je houdt warmte over – en ontziet tegelijkertijd het vuurtje in je onderlijf. Dit moet namelijk bijspringen als er elders in het lichaam een tekort aan warmte dreigt.

Geef rauwkost-, melk- en broodmaaltijden geen centrale plek. Maar stap over op echte maaltijden. Denk aan omelet, soep, gerechten met peulvruchten/vlees/vis/ei/gevogelde, stamppot, (glutenvrije) pannenkoekjes, noem maar op. Begin al met een warm ontbijt. Als je de maaltijd niet warm kunt eten, eet het dan op kamertemperatuur. Denk aan linzensalade, eiersalade, aardappelsalade, salade met kip/zalm/runderreepjes, etc.

Let op: het is niet nodig om er extra warmte te nemen in vorm van extra veel kaneel, gember of kerrie. Dat zou ook averechts kunnen werken. Het gebruik van fornuis en oven zijn al voldoende!

Wil je hier meer over weten dan kun je dit bericht van mij lezen (Explosies in je lichaam – waarom kaneel en gember niet altijd de oplossing zijn).

2. Vermijd (een overmaat aan) diepvriesmaaltijden

Alles wat lang in de vriezer heeft gezeten, was blootgesteld aan extreme koude. Zelfs koken helpt niet om de koude van soms meerdere maanden of jaren eruit te werken.

3. Drink regelmatig bouillon

Hier heb al meerdere keren over geschreven. Kijk eens hier (Bouillon to go) en hier (Even bellen met Christel van Oerbouillon).

Los van de voeding

1. Houd je onderrug warm

Oma had gelijk: een hemd is geen overbodige luxe. In de winter en bij extreme kouwelijkheid kun je het beste een hemd van wol nemen.

2. Slaap op een schapenvachtje

Misschien bij hele hete temperaturen niet aantrekkelijk, maar wol reguleert op wonderbaarlijke wijze de temperatuur – zowel hitte als koude. En omdat je interne klimaat in de nieren op ‘winter’ staat, kan een schapenvacht ook in de zomer van goede dienst zijn.

3. Gebruik moxa

Veel TCM-therapeuten gebruiken moxa om extra warmte van buiten toe te voegen. Laat je een keer uitleggen hoe dat moet of boek een moxa-behandeling bij een TCM-therapeut.

4. Houd de voeten warm

Vermijd lopen op blote voeten of beperkt het tot een minimum. Gebruik sokken van wol om de voeten warm te houden.

Ten slotte: “Ja, maar ik drink ook altijd veel op de avond!”

Klanten verklaren het ’s nachts naar het toilet moeten vaak met het feit dat ze op de avond veel drinken. Laat je ik je nu vertellen dat het daarmee niets te maken heeft. Denk maar aan tieners. Die kunnen heel veel drinken (water, bier) en toch slapen ze compleet door.

En waarom zou je op de avond zo veel drinken? Dat is direct een aanwijzing waar elke TCM-er ook weer wakker van wordt. Want je lichaam wil je iets vertellen als je zo veel dorst op de avond hebt en liters water weg moet werken.

Trouwens: tijdens de zwangerschap en op hogere leeftijd is ’s nachts plassen min of meer oké. Maar zelfs tijdens de zwangerschap – die dus extreem veel beroep maakt op de energie van de nieren – is het mogelijk om het aantal plasmomenten terug te dringen en zelfs nachten te hebben, waarin je niet naar het toilet hoeft.

Met hogere leeftijd bedoel ik trouwens 70 plus.

♥ Veel liefde en gezondheid, Jutta

[foto: Gilles Desjardin, Unsplash]

3-daagse module

Die 3-daagse module in oktober zit vol. Dit komt onder meer omdat ik minder mensen toe mag laten – vanwege alle corona-regels. Er is een wachtlijst. Mocht je interesse hebben in de module, geef me een seintje. In de lente plan ik opnieuw een module.

Corona-slachtoffer

Het is een feit: de mooie beweegstudie waarin mijn praktijk in Zoetermeer was gevestigd, moet haar deuren sluiten. Ik ga over naar een andere locatie in Zoetermeer (Parkdreef 163).

Ik heb er met zo veel plezier gewerkt. Therese, de lieve eigenaresse, heeft er een echte oase van weten te maken. Maar ik snap haar overwegingen heel goed: de corona-maatregelen maken het onmogelijk om net zo veel deelnemers voor de do-in, pilates en qi-gong te ontvangen als ervoor. Voor de deelnemers die in het verleden hebben gezorgd voor steeds bomvolle lessen, zal het ook even wennen zijn. Lieve Therese, je was een super collega en ik zal ons regelmatige contact en je mooie locatie gaan missen! Je hebt al mooie nieuwe plannen, daarvoor ga ik extra hard duimen!

Boek ‘Elk seizoen in je element’ van mijn collega Gonnie van de Lang

Gonnie heeft een praktijkboek geschreven voor voor gebruik voor alledag of als naslagwerk, voor iedereen die geïnteresseerd is in de kenmerken en invloeden van de seizoenen op de stemming en de gezondheid. De beveiligde e-book versie, bevat 208 pagina’s fullcolour, rijk geïllustreerd met kleurenfoto’s en duidelijke illustratieve tekeningen bij de oefeningen en diverse links naar sites. De prijs €15,50. Meer informatie via www.vandelang.nl. Bestellen kan hier.

Ik ben saai. Ongezellig. Soms doe ik moeilijk. En raar ben ik ook.

Wanneer ik dit te horen krijg? Bijna altijd als mensen die me niet kennen, horen dat ik geen alcohol lust. Dat ik niet mee hoef te borrelen. Dat ze gerust hun biertje mogen drinken. Dat ze lekker kunnen proosten met een glaasje wijn. Maar dan graag zonder mijn glaasje te vullen met hetzelfde drankje. Ik houd het lekker op een sapje, water of fris. Jep, dat is voor mij al gek genoeg.

Ja, weet ik, met mijn Duitse komaf zou ik eigenlijk dol moeten zijn op bier. Nee, je bent niet de eerste met dit grapje (gaap…). Ik heb me ook niet vergist: ik proost op het bruidspaar met een kinderdrankje. Bewuste keuze, hoor, ik had het dienblad met de champagne heus wel gezien. Bedankt, ik hoef ook geen glaasje wijn. Ook niet een halve. Nee-huh, een slokje proeven wil ik ook niet. Want. Ik. Lust. Het. Niet. – Echt niet.

Het is niet zo dat ik het niet heb geprobeerd. Natuurlijk heb ik in mijn jeugdig verleden meegedaan en ook eens bier gedronken. Toen gemengd met cola of limonade. Lekker vond ik het nooit. Alleen als ik de verhoudingen omdraaide (9 delen cola versus 1 deel donker bier) was het te doen. Net. Ook vond ik zo’n Batida-de-iets (geen idee meer wat het was) prima. Maar dan ook weer: gemengd met héél veel kersensap. Zodat je de alcohol niet zo proefde. Echt overtuigd raakte ik nooit.

Tegenwoordig het is zo: Mijn smaakpapillen vinden alcohol oprecht niet lekker. Ik word er niet warm van. Ik word er niet gezelliger van. Losser ook niet. Hooguit moe. Maar dat ben ik sowieso zo nu en dan. Daar hoef ik echt geen borrel voor. Kortom, ik doe, zeg maar, het hele jaar mee aan Dry January.

Waarom dan dit verhaaltje over alcohol?

Eigenlijk is het gek. Terwijl ik dit schrijf, herinner ik me talloze situaties waarin mij alcohol werd aangeboden. Ik denk ook aan de vele malen dat ik me heb moeten verontschuldigen. Een volwassen vrouw, oog in oog met een groep volwassen mensen, moet dus uitleggen (en zich verdedigen) dat ze op een andere manier meedoet aan de gezelligheid.

Nota bene: ik ben niet tégen alcohol! Van mij mag je borrelen. Ik til ook geen wenkbrauw op. Waarom ook? En ik zou graag dezelfde reactie krijgen. Laat me drinken wat ik wil en heb daar vrede mee. Probeer me niet te overtuigen want daarmee ben je decennia te laat.

Ik schrijf dit allemaal om uit te leggen dat ik vanuit mezelf nooit op het idee was gekomen om een blogbericht over alcohol te schrijven. Dit blogbericht heb je dus te danken aan een lieve vriendin. Ze overtuigde mij dat ik toch echt een keer iets moest schrijven over alcohol. Want voor haar is het wel een onderwerp. En eigenlijk voor veel van mijn klanten ook.

Alcohol in de TCM

Volgens de Chinese geneeskunde beweegt alcohol qi en bloed. Of simpel gezegd: het laat de energie weer stromen. Het heft blokkades (stagnaties) op en dynamiseert. Alles gaat weer stromen.

Thermisch gezien varieert de werking van verkoelend naar verhittend. Sterke drank is bijvoorbeeld verhittend. Rode wijn en rijstwijn hebben een verwarmende werking. Bier werkt verkoelend tot verfrissend, net als champagne en witte wijn.

In sommige TCM-boeken vind je het advies om een biertje te nemen om het hart-yin te kalmeren. Voor de leek: als je hart-yin niet op orde is, dan kan het zijn dat je niet goed slaapt, je je onrustig en gejaagd voelt. De bitter-verkoelende werking van het bier verhoogt het yin van het hart. En dus daarmee ook de rust, koeling en ontspanning

Maar zoals bij veel dingen, hangt het er sterk van af hoeveel je drinkt. In mijn geval zou een biertje me misschien helemaal in een knock-out-achtige slaap katapulteren. Als je nooit iets neemt, en dan ineens wel, dan werkt het zeker prachtig. Maar elke avond een biertje om in slaapt te komen, verliest op den duur de werking en camoufleert een onderliggend probleem: je kunt kennelijk niet vanuit jezelf genoeg rust vinden.

Daarnaast geldt: onafhankelijk van de thermische werking heeft alcohol op den duur een uitdrogende werking. Verwarmend of verfrissend, een overmaat beschadigt altijd je yin oftewel je bloed en je lichaamsvloeistoffen. Je lichaam raakt uitgedroogd en uiteindelijk oververhit. Concreet: een yin-leegte kan leiden tot droge huid, koortsachtig gevoel, nachtzweet, hete voetzolen en handpalmen, rimpels, inwendige onrust en slaapstoornissen.

Waarom we drinken

Naar mijn idee is het vooral de bewegende en opheffende werking van alcohol. Veel mensen (auteur inclusief) hebben in min of meer sterke mate last van een zogenaamde lever-qi-stagnatie.

Een van de taken van de lever (in de zin van de TCM) is het zorgen voor een soepele stroom van qi en bloed. De lever verdeelt qi en bloed in het lichaam over plekken waar het nodig is.

De symptomen van een lever-qi-stagnatie geven dan ook aan dat er iets niet lekker stroomt en dat er veel druk op sommige plekken is:

• druk op de keel, een nerveus kuchje
• tandenknarsen
• pijn onder de ribben
• geen trek / veel trek / pijnlijke buik / oprispingen bij stress
• wisselend ontlastingspatroon (bijvoorbeeld op het weekend normale ontlasting, door de weeks brijig of constipatie op reis)
• voor vrouwen: pijnlijke menstruatie, PMS, kleine klontjes in het bloed
• stemmingswisselingen, depressieve stemming
• snel geïrriteerd raken, je beperkt voelen
• geblokkeerd zijn

Versterkt wordt een lever-qi-stagnatie trouwens ook door een bestaande bloed-leegte of qi-leegte. Want als er geen substantie aanwezig is om te bewegen, dan kan de lever ook niets verdelen.

Door alcohol te drinken, geven we onze qi en bloed een zetje. De stroom komt weer op gang. We lijken (schijnbaar) te kunnen ontspannen. De blokkades lijken weg. In ieder geval voor eventjes.

Maar hoe komen we aan zo’n blokkade? De blokkades zijn (zo goed als) altijd eigengemaakt. De lever is namelijk een orgaan dat van vrijheid houdt, van ontplooiing, creativiteit, beweging en ruimte.

Als we het idee hebben dat we dit niet hebben of beter gezegd: als we ons deze ontplooiing niet toestaan dan ‘gaat de lever op slot’. Een lever-qi-stagnatie geeft dan ook altijd aan dat je iets ‘dwars zit’. Dat de je je beperkt voelt. Dat je niet zo kan, als je eigenlijk zou willen. Dat je je creativiteit niet tot uiting kunt brengen.

Er is ook nog een andere reden om alcohol te pakken, namelijk moed indrinken. Moedige acties komen voort uit een sterke nier-energie. Als je voor een nieuwe, enge situatie staat, dan geef je door alcohol te nemen, je nier een zetje. Begrijpelijk.

Maar optimaler is het als je vanuit je eigen (nier-)kracht moed kunt pakken.

Wanneer is veel tè veel?

Natuurlijk weet ik dat er studies zijn die zeggen dat rode wijn juist heel gezond is. Deze studies geven ook een bepaalde hoeveelheid aan. Ik wil daar helemaal niet op ingaan. Als je me al langer volgt, dan weet je dat het vooral om je eigen onderbuikgevoel gaat.

Als je altijd een hulpmiddel (dus alcohol) nodig hebt om bijvoorbeeld

• na een drukke dag te kunnen ontspannen
• losser te worden
• jezelf sexy en gezellig te vinden
• weer vrolijk te worden
• geestig te worden
• te kunnen reageren op stressvolle situaties

dan is er een grote kans dat er een blokkade zit.

De meeste mensen met wie ik het over (te veel) alcohol heb, weten het eigenlijk al. ‘Ik wist dat dit niet okay was’ zeggen ze dan tegen me. ‘Ik wilde er al langer iets aan doen.’

En het is niet voor niets dat de Dry January zo populair is.

Kun je er met voeding iets aan doen?

Ja en nee.

Ja, omdat je natuurlijk kunt kijken welke voeding bij jou past. Door deze voeding te nemen kun je je lichaam optimaal voorzien van wat het nodig heeft. Op die manier heb je al één stressfactoor aangepakt.

Officieel staat in veel TCM-boeken dat er bepaalde voedingsmiddelen wel kunnen helpen tegen een lever stagnatie. En gedeeltelijk is dat natuurlijk correct. De literatuur noemt voedingsmiddelen zoals pijnboompitjes, prei, honing en azijn.

Maar de echte oplossing zal toch uit jezelf moeten komen. De ervaring leert dat  geen enkel (los) voedingsmiddel de stagnatie langdurig en grondig kan oplossen, als je niet ook het psychische en emotionele aspect meeneemt.

Hoe dan wel?

Maak je vrij van beperkingen

Je kunt natuurlijk de stress de schuld geven. De kinderen, je partner, je ouders, je werk, noem maar op. In werkelijkheid zijn het bijna nooit de externe omstandigheden die de stagnatie veroorzaken. Belangrijk is hoe je zelf omgaat met beperkende factoren. Een gebalanceerde lever geeft je het vermogen om soepel op elke situatie te reageren. Niet voor niets is de bamboe het symbool voor de lever-energie: standvastig maar toch buigt hij mee in de (tegen)wind. Vervolgens komt hij weer veerkrachtig overeind. Kijk binnen elke situatie – hoe vervelend het ook is – naar wat wél mogelijk is. Dát wil de lever!

Haal adem en rust uit

Als je van een drukke dag thuiskomt (of zoals nu waarschijnlijker: een drukke thuisdag achter de rug hebt), ga dan eerst rustig zitten. Zonder TV, zonder mobiele telefoon, zonder afleiding. Focus op je ademhaling, doe de ogen dicht. Wie weet wil je zelfs eventjes 10 minuutjes dutten.

Beweeg

Door te bewegen komt de doorstroming in het lichaam vanzelf weer op gang. Ga naar buiten, wandel. Zet daarbij net wat snellere passen dan je normaal gesproken doet.

Rek en strek

Strek vooral de zijkanten van het lichaam. Heel simpel, zoals je vroeger misschien deed op school. Eerst de ene kant, vasthouden, dan de andere kant (copyright foto: unsplash, Katee Lue)

Word creatief

Denk hierbij aan creativiteit in de breedste zin. Dat kan letterlijk zijn, dus knutselen, schilderen, iets bouwen, de meubels verzetten, fotograferen. Maar het kan ook gaan om het bedenken van een plan B of C als je in een moeilijke, op het eerst gezicht, hopeloze situatie zit.

Voor af en toe: iets zuurs

Neem een zure appel, snijd hem in partjes en besprenkel met citroensap. Neem de appel op het moment dat je eigenlijk een wijntje had willen pakken voor de ontspanning. Hetzelfde werkt ook met een glaasje water met een scheutje appelazijn en een beetje honing. Maar let op: dit is niet bedoeld voor lange termijn omdat het de maag kan aantasten.

Doe als de Duitsers

Misschien niet heel populair. Maar in dit geval kun je wel wat leren van ons. Misschien ken je het al van je vakanties. De Schorle. Wil zeggen, een drankje gemengd met spa rood. Dat kan met appelsap: dan hebben we Apfelschorle. Maar ook met wijn. Dan hebben we Weinschorle. Het voordeel: je krijgt maar de helft van de wijn binnen. En hebt toch ‘gezellig’ een glaasje drank in je hand. Let op: dit is alleen voor af en toe en biedt natuurlijk geen uitkomst als je het meerdere keren per dag toepast.

Zoek (meer) ontspanning

Als je het zelf heel moeilijk vindt om te ontspannen, zoek dan een therapeut of coach op. Bijvoorbeeld een hypnotherapeut, massagetherapeut etc. Het laatste is momenteel iets moeilijker, het eerste kan wel lekker met de momenteel geëiste afstand.

(* copyright van de titelfoto: Unsplash Cody Chan)

“Redden jullie het allemaal wel?”, vroegen we bezorgd aan vrienden van ons. De vrienden zijn eigenaren van een wijnhandel. ‘Ja hoor’ zeiden ze blij. ‘De zaken gaan beter dan ooit’.

Huh?

Natuurlijk waren we super blij voor hen dat ze in deze crisistijd hun zaak kennelijk niet hadden hoeven te sluiten. Maar dat de zaken beter dan ooit zouden gaan, zette me aan het denken.

Kort daarna kwam ik krantenartikelen tegen die dit bevestigden. Nu in de lockdown lijkt men meer alcohol te drinken.

En voordat je nu zegt: logisch hoor, de ellende moeten we wegdrinken, een beetje plezier mag ik vast wel nog hebben, toch?

Ja, dat mag allemaal. Ik begrijp ook dat je even wilt ontsnappen. Chinees gezien ontspant alcohol de lever. Alcohol heft de zogenaamde lever-qi-stagnatie op. Daar zal ik in mijn volgend blogbericht op ingaan, want het gaat nu niet direct om het onderwerp alcohol.

Maar wat ik leuk zou vinden: als er massaal wordt gekeken naar wat je zelf kunt doen voor je gezondheid. Neem dan je gezondheid weer lekker in eigen hand! Zoek het niet te ver buiten jezelf. Geen pilletje kan binnen 5 minuut fixen wat jaren zorg en koesteren nodig heeft: namelijk een sterk immuunsysteem en een gebalanceerd lichaam.

Een overmaat aan alcohol is simpelweg schadelijk voor je lijf. Net als de verkeerde voeding, te weinig beweging en stress. Zoals gezegd is er geen quick fix. Maar er zijn wel best wat dingen die tot meer balans kunnen leiden.

Ik heb hier een overzichtje samengesteld van artikelen met veel tips:

• artikel ‘Eet je gezond’
• radio-uitzendingen van ‘gezondheidsnieuws radio‘
• artikel ‘Voeding voor het bloed’
• blogbericht ‘Een pleidooi voor meer onderbuikgevoel’
• blogbericht ‘Waarom de vijf elementen voeding niet ingewikkeld hoeft te zijn’:

Ik kwam ook nog een ander oud blogbericht tegen – helemaal vergeten dat ik er ooit al iets over had gezegd. Het gaat hierin over de longen.

Ik beweer hier niet dat dit álles is wat je voor je immuunsysteem kunt doen. Want dat zou niet kloppen (zie alle uitleg boven). Maar dit is een stap van velen.

Snakken naar positief nieuws!!

Ik heb behoefte aan positief nieuws. Iets leuks, iets vrolijks…en trouwens ook: gedegen nieuws, kritisch nieuws, alternatief nieuws. In het kader van gezondheid in eigen hand nemen, heb ik bedacht: ik geef twee van mijn boeken weg, met daarbij  ook een kleine en een grote poster.

Enige voorwaarde: je vertelt me wat je in de corona-tijd voor je eigen gezondheid hebt gedaan. En wat voor positiefs de corona-tijd jou heeft opgeleverd. (De overige, praktische voorwaarden van de winactie staan onderaan).

Vergeet even de ochtenden waarop je probeerde je bokkige kind drie creatieve (maar wat omslachtige) rekenwegen uit te leggen. (Wie heeft dit bedacht?? Ik ben geen juf, en verdorie ik probeer ernaast ook nog te werken). Vergeet even dat het frustrerend is dat je niet aan het werk mag. Dat je niet met vakantie kunt.

Focus op iets positiefs. En vertel het. Dan kan de rest meegenieten. Ik begin. Voor mij eigen gezondheid heb ik het volgende gedaan:

1. Ik ben gestopt met chocolade eten. (Misschien dacht je dat een auteur van een voedingsboek zich keurig houdt aan alle gezondheidsregels…maar nee, chocolade was mijn grote verslaving. En omdat ik niet hoor bij de ik-eet-elke-dag-gewoon-maar-een-reepje-en-ben-dan-hartstikke-tevreden-mensen, moest ik cold turkey stoppen. Dus niets meer. Nada. Ik mis het wel. Maar het gaat goed. Nog.
2. Ik mediteer (zo goed als) elke ochtend. Niet lang, maar ik doe het wel.
3. Ik wandel extreem veel in het bos.

Door de corona-tijd heb ik onder meer deze positieve dingen geleerd:

1. Het is prima te doen de hele dag met z’n drieën op elkaars lip. Sterker nog: het is heel leuk.
2. Ik ben dankbaar en trots dat mijn tienjarig meisje vrijwillig (bijna) elke dag mee gaat wandelen.
3. Wat is het toch fijn om in de yinne modus te worden gedwongen. Dit was meer dan nodig.

En nu jij!

Deel met mij

1. Op welke manier je positief aan je gezondheid hebt gewerkt (dankzij de corona-crisis)
2. Wat deze tijd je nog aan positieve dingen heeft gebracht.

Onder alle antwoorden verloot ik twee pakketjes met daarin: mijn boek, een grote en een kleine TCM-voedingsmiddelen-poster). [2 mei 2020: update winnaars: Monique uit Millingen aan de Rijn, C. van Zwieten]

♥ Blijf gezond! Blijf ook kritisch! En sterkte voor als het voor jou persoonlijk momenteel niet zo meezit.♥

Let op: de win-actie is afgelopen!

Hieronder voor de goede orde de voorwaarden van de winactie:

1. Beantwoord deze twee vragen in de commentaar-sectie van het blogbericht, gewoon onderaan dit bericht. a. Op welke manier je positief aan je gezondheid hebt gewerkt (dankzij de corona-crisis). b.Wat deze tijd je nog aan positieve dingen/inzichten heeft gebracht.
2. Het is voldoende om bij het commentaar je voornaam of een pseudoniem achter te laten, maar je emailadres (dat trouwens niet gepubliceerd wordt!) moet natuurlijk wel kloppen. Anders kan ik geen contact met je opnemen als je de winnaar bent.
3. Als je beslist om een commentaar achter te laten, ga je akkoord met de voorwaarden van deze winactie.
4. Houd het netjes bij de commentaren. Als er beledigende dingen in staan, zal ik je commentaar niet publiceren.
5. De commentaren die vóór 2 mei 2020 binnen zijn, doen mee aan de winactie.
6. Je kunt meedoen als je boven de 18 bent en als je in Nederland of België woonachtig bent.
7. De trekking gebeurt willekeurig en onpartijdig.
8. Heb je het pakket gewonnen, dan kun je het niet inwisselen voor geld.
9. Aan deze actie kunnen geen rechten worden ontleent.

‘Mama, mag ik een ijsje?’ Nu het zo warm is, hoor ik deze vraag dagelijks. De vraag komt uit de mond van mijn dochtertje van acht. Ik raak er soms – ik geef het toe – licht geïrriteerd door. Nog geïrriteerder raak ik als er na het eten van het toegestane ijsje de vraag komt: ‘Mama, mag ik misschien nog een ijsje?’

Zelf ben ik geen grote ijs-fan. Chocolade, oh dat wel, maar dat is een ander verhaal. Ik kan me niet herinneren dat ik als kind vol overtuiging om ijs zeurde. Zeker niet in de winter. Want toen ik kind was, waren de ijswinkels in de winterperiode simpelweg gesloten. Of ze werden tijdelijk omgetoverd en verkochten een paar maanden lang kleding of andere hebbedingetjes.

Af en toe hadden we ijs als toetje. Altijd hetzelfde: een pakje Vienetta. Toen was er maar een soort.  En terwijl we thuis wel ruzie maakten om het grootste stuk, had ik na dit stuk genoeg voor de komende weken.

Blijkbaar ben ik een rare uitzondering. IJs is geliefd. Veel mensen willen het liefst elke dag een ijsje eten. In het dorpje verderop staan de mensen dagelijks een half uur in de rij voor het beste ijsje.

Dus ik moet er wel een keer over schrijven, bedacht ik me.

Wat doet ijs?

De Chinese voedingsleer kijkt onder meer naar de thermische werking van een voedingsmiddel of bereiding. Het zou je niet verbazen, dat ijs – net als alle diepvriesmaaltijden – een afkoelend effect op het lichaam en op het spijsverteringssysteem heeft.  Het spijsverteringsvuur moet harder gaan branden om het ijs te kunnen verteren. Dit kost je energie en warmte. Je kunt het vergelijken met het koken van ijsklontjes in een koekenpan. Als je de met ijsklontjes gevulde koekenpan op je fornuis zet, dan duurt het langer en kost het meer energie tot de ijsklontjes tot water zijn gesmolten en aan de kook zijn gebracht.

Dat geldt ook voor ijs met kaneel of cacao. De kleine aandelen kaneel of cacao zijn niet in staat om het hele ijs ‘op te warmen’.

IJs op basis van room en melk is daarnaast slijmvormend. Dit komt doordat dierlijke melkproducten een extreem bevochtigende werking hebben. Daar heeft het spijsverteringsvuur moeite mee. Extreem bevochtigende voeding is taai en plakkerig en vertraagt het hele spijsverteringsproces. Bij een overmaat kan het gebeuren dat er een soort komposthoopje in je buik ontstaat. Stinkende en plakkerige ontlasting, frequente verkoudheden, loopneus en vocht vasthouden kunnen het gevolg zijn.

De standaard ijssoorten hebben dus twee eigenschappen die moeilijk verteerbaar zijn. Als je kiest voor ijs in een hoorn, dan komt er een slijmvormende factoor boven op (of te wel onderaan): De wafels en hoorntjes bestaan doorgaans uit tarwebeslag. Tarwe is extreem bevochtigend en kan dus ook weer snel leiden tot slijm.

Geen ijsjes dan?

Ik wil zeker niet je ijspret bederven. Maar als je me iets langer volgt, dan weet je dat mijn stelling is dat we in de zomer de grootste aanslagen plegen op ons spijsverteringssysteem. We denken namelijk dat nu alle koude dingen mogen: koude sappen, water met ijsklontjes, rauwkost salades, fruit en ijs. Maar als je weet wat dit allemaal kan doen, dan kun je ook beter opletten en is er zeker ruimte voor een ijsje.

IJs – voor wie beter niet

IJs is geen goed plan als je te weinig warmte (voor de liefhebber: yang) in je lichaam hebt. Je voelt je heel kouwelijk, de voeten zijn koud, de handen ook, misschien je hele lijf. ’s Nachts moet je gaan plassen, misschien zelfs meerdere keren. Koude in het spijsverteringsvuur wil zeggen dat het fornuisje in je buik er niet meer in slaagt om de voeding goed te verteren. Het fornuisje in je buik staat bij wijze van spreken op standje één en kan de inhoud van de koekenpan niet aan de kook brengen. Een opgeblazen en rommelig gevoel kunnen het gevolg zijn. Ook een brijige ontlasting is het resultaat van een slecht werkende spijsvertering. Ook bij damp is ijs geen aanrader.

Hoe je ijs kunt eten zonder het spijsverteringsvuur te sterk af te koelen

Een gezond spijsverteringssysteem kan zeker af en toe een ijsje hebben. En als moeder weet ik natuurlijk ook dat ik mijn kind niet ijs-vrij kan laten opgroeien. Dit zou ook te erg zijn. Maar we kunnen wel een paar maatregelen nemen die zowel het spijsverteringsysteem als ons gehemelte een plezier doen.

1. Blijf ook in de zomer maaltijden eten met een hoog aandeel aan gekookte of anderszins bereide ingrediënten. Dit kan ook in vorm van salades, denk aan een linzensalade, eiersalade of rijstsalade. Blijf je warme ontbijt eten. Drink tussendoor gekookt water. Dan kan je spijsverteringssysteem de koudeklap van het ijs beter opvangen.
2. Kies ook eens een waterijsje. IJs op basis van room en melk leidt sneller tot slijm dan ijs op basis van water. Bij een ijswinkel kun je daarom het beste gaan voor ‘sorbetijs’. Dat is ijs op basis van water en fruit(sap).
3. Wel of geen wafel/hoorntje. IJs in een hoorntje is de beste zero waste variante. Je eet gewoon alles op en maakt geen afval. Ik pleit er toch voor om het hoorntje te vermijden. Dit omdat tarwe te slijmvormend is. Dan zit je normaalgesproken wel met een plastic of papieren beker en een plastic lepel opgeschept. Dit kun je omzeilen – mits je überhaupt iets voelt voor zero waste – als je een eigen bekertje, glaasje en lepeltje meeneemt. Zie onderaan.
4. Alleen op warme dagen. Inmiddels wordt het hele jaar rond veel ijs gegeten. Sommige ijswinkels gaan niet eens meer dicht in de winter. Om je spijsverteringssysteem gezond te houden, kun je de ijsconsumptie het beste beperkten tot op de echt warme dagen.
5. Neem ook eens watermeloen of muntthee. Watermeloen en muntthee hebben ook een thermische koude werking op het lichaam. Ze komen alleen ietsje minder hard aan dan ijs. Dus kijk dat je af en toe in plaats van een ijsje gewoon een, twee kopjes muntthee of een paar stukjes watermeloen neemt. Maar overdrijf het niet. Want ook deze voedingsmiddelen kunnen leiden tot koude in het lijf.

Zomervakantie ! geplande activiteiten ! zero waste

Zomervakantie

Vanaf 6 augustus t/m 24 augustus zorg ik er voor dat ik mijn batterij weer oplaad. Ik ga op pad en blijf uit de buurt van mijn laptop. Dat geld ook voor mensen die me helpen met de zaken. Dat houdt in dat ik in deze periode nauwelijks mijn email check. Telefonisch ben ik niet bereikbaar.
Voor mijn webshop betekent dit dat de bestellingen veel langzamer worden afgewerkt en verzonden. Het kan langer duren voordat je een pakket binnen hebt. Daarnaast kan het zijn dat de bestelling wordt opgedeeld op twee pakketten. Bestellingen die op 2 augustus binnen zijn, worden trouwens nog in de gewone snelheid afgewerkt.
Consulten geef ik weer vanaf 27 augustus. De volgende blog verschijnt weer in september.

Geplande activiteiten

In de herfst geef ik weer bijscholingen en workshops.
13 en 27 sept 2018: ‘Chinese voedingsleer bij kinderwens, tijdens de zwangerschap en na de bevalling’  (bijscholing voor professionals)
11 okt, 1 en 15 nov 2018: ‘TCM-voedingstherapie voor Milt en Maag‘ (bijscholing voor professionals)
Nog twee keer in 2018: workshop ‘Wordt je eigen voedingsconsulent‘

Zero waste 1: IJs to go

Omdat men in ons gezin iets voorzichtiger is met een overmaat aan ijs (een persoontje niet helemaal vrijwillig 😉) kiezen we met name voor ijs zonder tarwe. Dat wil zeggen, we moeten het in een bekertje eten. Om afval te besparen, nemen we onze eigen bakjes mee. Tot nu toe is het altijd gelukt.

Je kunt roesvrij staal nemen, maar een oude jampot gaat natuurlijk net zo goed. Het lepeltje moet je wel ook even meenemen. Of je herbruikt de plasticlepels die je bij de ijswinkel krijgt.

Zero waste 2: Zero waste in Düsseldorf

Sinds mei 2018 is hij open: Flinse & Co, een heel leuke zero waste winkel in Düsseldorf. De plaatjes spreken voor zich. Het assortiment is heel groot!

[herzien op 2 april 2020]
 
Volgens de TCM zijn de Longen het meest gevoelige orgaan van de mens. Net als de Dikke Darm horen de Longen bij het element metaal. Omdat je de hele dag ademt, hebben ze extreem veel contact met de buitenwereld.

Tips voor de gezondheid van onze longen

Deze tips zijn zeker niet alleen bedoeld voor rokers maar voor iedereen die iets voor de gezondheid van de Longen wil doen. Vergeet niet: de TCM is een gezondheidsleer die gericht is op preventie!

Laat los!

Uitademen, dus loslaten, is een yinne beweging. Uitademen en kunnen loslaten hebben niet alleen betrekking op het daadwerkelijke ademhalen maar ook op alles wat ons in het leven belast. Kasten opruimen, scheiden van onbelangrijke dingen, het loslaten van vriendschappen die te veel energie kosten, komen allemaal ook de gezondheid van de Longen ten goede.

Druk verdriet  niet weg

Verdriet is de emotie die (op lange termijn) de Longen het meest beschadigt. Hierbij gaat het niet om het heel natuurlijke gezonde verdrietig zijn na het verlies van personen of materiële dingen. Schadelijk is alleen een chronisch verdriet. Een verdriet dat niet leidt tot afscheid nemen. Net zo schadelijk is het om helemaal geen verdriet toe te laten. Verdriet is heel belangrijk om weer nieuwe ruimte te krijgen en om verder te kunnen in ons leven. 

Droog je Longen niet uit

De Longen zijn heel gevoelig voor uitdroging, een zogenaamde yin-deficiëntie. De uitdroging kan komen door droge kamerlucht en tabak maar ook door uitdrogende voedingsmiddelen. Uitdrogende voedingsmiddelen zijn met name

• koffie (ook granenkoffie)
• hete specerijen zoals gedroogde gember, chili, kerrie, kaneel, cacao, etc.
• zwarte thee, groene thee, thee met hete specerijen zoals chai en gemberthee
• alcohol

Wil je nog meer lezen over uitdrogende voedingsmiddelen, kijk dan hier. 

Houd je Longen gezond door…

Volgens de TCM zijn de Longen afhankelijk van Milt en Maag. De TCM zegt dan ook: de Longen zijn het kindje van de Milt. Vertaald betekent dit dat een gezonde Milt-Qi (dat wil zeggen spijsvertering) de basis is voor een gezonde Longen-Qi. Een goede Maag-Yin beschermt ook weer de Longen-Yin. Daarnaast bestaan er enkele voedingsmiddelen en bereidingen die de Longen extra beschermen tegen uitdroging: peren, mandarijnen, amandelmelk en sesam. Voedingmiddelen die tevens goed zijn voor de Longen-Qi: rettich, radijs, koolrabi, tuinkers, waterkers, tijm (let met tijm op: tijm is heel verwarmend en kan in overmaat juist weer tot uitdroging leiden).

Lotuswortel – een plant voor je Longen

De TCM kent nog een bijzonder leuk voedingsmiddel voor de Longen: de lotuswortel. Als je de lotuswortel in plakjes snijdt, dan weet je ook waarom dat zo is: de holle ruimtes doen denken aan de holtes van onze luchtwegen. Lotuswortels horen bij de familie van de waterlelie. In de herfst en winter zijn ze vers verkrijgbaar. In de overige maanden van het jaar zijn ze met name in gedroogde vorm (gedroogde plakjes of in poedervorm) verkrijgbaar. Lotuswortel helpt tegen hoesten en slijm in de holtes. Daarnaast bouwt lotuswortel Bloed op. Persoonlijk vind ik lotuswortel – hm, hoe moet ik het zeggen – niet echt een gigantisch culinair genot. Maar dat kan aan mij liggen. Zo nu en dan in de misosoep of in een bouillon vind ik het echter prima te doen. En wie weet, lust jij de smaak van lotuswortel wel heel graag. Lotuswortel krijg je in veel toko’s en inmiddels ook in veel natuurvoedingswinkels. 

Recept: thee van lotuswortel
Schil 5 cm van een verse lostuswortel en rasp hem dan fijn. Knijp het sap in een pannetje en doe er een kop water bij. Breng kort aan de kook en drink de thee op.
In plaats van verse lotuswortel kun je ook gedroogde lostuswortel (zie de fotos) nemen. Kook deze circa 10 minuten met een kopje water. Schenk door een zeef en drink op.
Verse lotuswortel krijg je in de toko. Gedroogde lotuswortel is verkrijgbaar in de biologische winkel. De smaak van de thee vind ik trouwens wel prima. Lekker mild. 

Maar let op: ik zeg hier natuurlijk niet dat een thee kan helpen tegen zware infectieziektes van de long en al helemaal niet tegen longontsteking. Waar het wel om gaat: doe je long iets goeds en dat kan met bovengenoemde voedingsmiddelen. Doe de Longen vooral ook dan iets goed, als er niets aan de hand is. Preventie is in de TCM echt heel belangrijk!